ανοίγουμε τη συζήτηση για την αναδιάρθρωση των ΑΕΙ

.

Παρά τις ατέλειές του, ο νόμος 4009 αποτέλεσε τη μόνη ουσιαστική μεταρρύθμιση που επιχειρήθηκε στη μετά-Μνημόνιο εποχή. Η εφαρμογή του, όμως, παρεμποδίστηκε με τη βία από παρατάξεις και συναδέλφους, που μάλιστα υπερηφανεύονται γι’ αυτό, παρά το γεγονός ότι προσέβαλαν στοιχειώδεις ελευθερίες συναδέλφων τους στο χώρο του Πανεπιστημίου, όπως αυτές δεν έχουν απειληθεί σε κανέναν άλλο δημόσιο χώρο μέχρι τώρα από συνάδελφο προς συνάδελφο.

Όχι τυχαία, βέβαια, διότι μόνο σ’ αυτόν εδώ το χώρο συσπειρώθηκαν οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις γύρω από ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση ενός τμήματος του δημόσιου τομέα, στον οποίο ανήκουμε και εμείς. Μόνον εδώ, λοιπόν, η βίαιη αντίδραση ενός κόσμου εθισμένου στη βιαιότητα, που δε θέλει ν’ αλλάξει, εκδηλώθηκε –όχι πλέον κατά των ΜΑΤ, συγκεκριμένα, ή της Τρόικας, αφηρημένα– αλλά κατά των ίδιων των συναδέλφων τους που τόλμησαν να εφαρμόσουν ένα νόμο είτε συμμετέχοντας σε μια εκλογική επιτροπή, είτε θέτοντας υποψηφιότητα για μια θέση συμβούλου, ή ακόμη και πηγαίνοντας απλά να ψηφίσουν…

Δυστυχώς, η νέα Κυβέρνηση, στην παρθενική της νομοθετική πρωτοβουλία, επέλεξε –την ίδια στιγμή που ομνύει στις διαρθρωτικές αλλαγές– να βάλει νερό στη μεταρρύθμιση, επιτρέποντας μάλιστα να παραχθεί δίκαιο  από τη βία. Διερωτάται κανείς πώς η Κυβέρνηση αυτή θα συγκρουστεί με πολύ βιαιότερα συμφέροντα που στέκονται εμπόδιο στη μεταρρύθμιση της χώρας, όταν υποχωρεί απέναντι στην ενδοπανεπιστημιακή βία…

Παρ’ όλα αυτά, πρόθεση δική μας είναι να στηρίξουμε την εφαρμογή του νόμου όπως διαμορφώθηκε τελικά, αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία για ουσιαστική αλλαγή που μας παρέχει. Τη χρονιά που έρχεται, θα είμαστε παρόντες στη διαδικασία μετασχηματισμού της ανώτατης εκπαίδευσης, που ήδη ξεκίνησε. Οι στιγμές που διέρχεται η χώρα είναι κρίσιμες και θα πρέπει να σταθούμε κι εμείς αρωγοί στην προσπάθεια που καταβάλλει να απομακρυνθεί από το χείλος του γκρεμού. Στο πλαίσιο αυτό, κεντρικό ζήτημα αποτελεί η ακαδημαϊκή και διοικητική μεταρρύθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης, μαζί με τη μεταρρύθμιση που διενεργείται στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα της χώρας, τμήμα του οποίου είμαστε και εμείς.

Παίρνουμε, λοιπόν, την πρωτοβουλία σήμερα να ανοίξουμε τη συζήτηση στο ΑΠΘ, με στόχο την επίτευξη μιας διπλής αναδιάρθρωσης:

Α) σε επίπεδο Τμημάτων, με σκοπό να περιορίσουμε τον αριθμό τους κατά 30%, ώστε να φτάσουμε στον επιθυμητό εθνικό στόχο της κατάργησης 150 τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ από τα 500 που λειτουργούν στη χώρα, και

Β) σε επίπεδο Ιδρυμάτων, με σκοπό να απορροφήσουμε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το Διεθνές Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ή μέρος αυτού, και να γίνουμε ένα Πανεπιστήμιο στη Μακεδονία με τη νέα, περιεκτική επωνυμία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, εις τρόπον ώστε να υπάρχει ένα Πανεπιστήμιο στη Θράκη, ένα στη Μακεδονία, ένα στην Ήπειρο με απορρόφηση του Ιονίου, ένα στη Θεσσαλία, ένα στην Πελοπόννησο, ένα στο Αιγαίο και ένα στην Κρήτη. Η Αττική είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση, αν και δεν βλέπουμε γιατί και αυτή δεν θα μπορούσε να έχει ένα Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, ένα στον Πειραιά και ένα Πολυτεχνείο, εις τρόπον ώστε τα ΑΕΙ σε όλη την επικράτεια να μην υπερβαίνουν τα δέκα (10).

Προς την κατεύθυνση αυτή, προτείνουμε τον περιορισμό των Σχολών του νέου Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Μακεδονίας στις ακόλουθες δέκα (10), ώστε γύρω από αυτές να δομηθεί η προτεινόμενη ανωτέρω διπλή αναδιάρθρωση, εσωτερική και εξωτερική:
 1.  Αυτόνομη Σχολή Επιστημών Υγείας
 2.  Πολυτεχνική Σχολή
 3.  Σχολή Θετικών Επιστημών
 4.  Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών
 5.  Νομική Σχολή
 6.  Σχολή Κοινωνικών, Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών
 7.  Σχολή Φυσικού Περιβάλλοντος
 8.  Ακαδημία Επιστημών Αγωγής
 9.  Ακαδημία Καλών Τεχνών
10. Σχολή δια βίου μάθησης, στην οποία θα μπορούσε να μετεξελιχθεί το Διεθνές Πανεπιστήμιο.

Συγχρόνως προτείνουμε:

α) την άμεση παραχώρηση της διαχείρισης της πολυδάπανης Πανεπιστημιακής Φοιτητικής Λέσχης σε εταιρία catering μετά από διεθνή διαγωνισμό. Αν συνεχίσει το ΑΠΘ να διαχειρίζεται τη Λέσχη, θα πρέπει να το κάνει στο πλαίσιο ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, με πρόβλεψη φοιτητικού εισιτηρίου σίτισης, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο.

β) Το αυτό (κατ’ ελάχιστον) ισχύει και για την Πανεπιστημιακή Κατασκήνωση της Καλάνδρας. Αν συνεχίσει να την διαχειρίζεται το ΑΠΘ, οι επενδύσεις εκεί θα πρέπει να γίνονται μόνον εφόσον μπορούν να αποσβεσθούν.

Σε καιρούς οξύτατης κρίσης, θα πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε να κλείσουμε τις πληγές στο σώμα του Πανεπιστημίου που αιμορραγούν ακατάπαυστα εδώ και δεκαετίες! Όπως θα πρέπει κάποτε να θέσουμε και τις προτεραιότητές μας με κριτήριο κατά πόσο μπορούμε να τις στηρίξουμε με τα μέσα που διαθέτουμε και με όσα άλλα θα μπορούσαμε ενδεχομένως να διασφαλίσουμε. Δεν μπορεί ο Ελληνικός Λαός να εξακολουθεί να πληρώνει εσφαλμένες επιλογές μας στο όνομα της ακαδημαϊκής ελευθερίας ή του αυτοδιοίκητου.

Συνάδελφοι,

Ή θα πάρουμε τις τύχες του Πανεπιστημίου στα χέρια μας, ή θα καθίσουμε στη γωνιά μας και θα καταγγέλλουμε την εκάστοτε Κυβέρνηση που θα το κάνει στη θέση μας. Εμείς επιλέγουμε το πρώτο. Διότι πιστεύουμε πως είναι η αποτελεσματικότερη οδός για την προάσπιση και των ατομικών μας συμφερόντων που πλήττονται από την κρίση.