Ο πανεπιστημιακός συνδικαλισμός βρίσκεται σήμερα σε κρίσιμη καμπή. Μετά τον ευτελισμό που υπέστη στα μάτια της κοινωνίας την τετραετία των χαμένων ευκαιριών 2005-2008, εξ αιτίας της επικυριαρχίας δυνάμεων που σκέφτονταν και δρούσαν όπως 30 χρόνια πριν, αφήνοντας χώρο σε αλλοπρόσαλλες κυβερνητικές επιλογές, που αντί για μεταρρύθμιση προκάλεσαν ένα γραφειοκρατικό ανακάτεμα στα ΑΕΙ, αναπτερώθηκε το 2009 με την ανάδειξη ανανεωτικών δυνάμεων στην ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ. Οι δυνάμεις αυτές ξεσηκώθηκαν αυθόρμητα στους κατά τόπους συλλόγους, οργανώθηκαν υποτυπωδώς σε υφιστάμενα ή νέα σχήματα και είχαν έναν κοινό στόχο: την απαλλαγή από τον παρωχημένο μεταπολιτευτικό πανεπιστημιακό συνδικαλισμό.
Σήμερα αντιλαμβανόμαστε πως, πριν κατέβουν στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2009 για να ανατρέψουν την παλιά διοίκηση της ΠΟΣΔΕΠ, οι ανανεωτικές δυνάμεις κάνανε ένα (αναπόφευκτο) λάθος πίσω στις έδρες τους. Ενώ μέχρι τις αρχές του 2009 εκφράζονταν εκτός των επίσημων σχημάτων των κατά τόπους συλλόγων τους, π.χ. στο πλαίσιο των χιλίων, στη μεγάλη τους πλειοψηφία επέλεξαν την τελευταία στιγμή να αναστήσουν τους υφιστάμενους συλλόγους, όπου οι δυνάμεις της πανεπιστημιακής συντήρησης διατήρησαν την έντονη παρουσία τους, αν όχι και τον έλεγχο πολλές φορές. Στην Αθήνα, τις πρώτες δυο μέρες του 9ου Συνεδρίου, οι ανανεωτικές δυνάμεις είχαν την ευκαιρία να προχωρήσουν στην ίδρυση μιας νέας ΠΟΣΔΕΠ, αφήνοντας την παλιά στην αντίδραση των παρατάξεων της Συσπείρωσης και της ΔΗΠΑΚ, που στο μεταξύ τα είχαν σπάσει. Δεν το επιχείρησαν μέχρι τέλους, διότι παρασύρθηκαν από το γεγονός ότι η διαφαινόμενη πλειοψηφία θα τους επέτρεπε τελικά να πάρουν τη διοίκηση της παλιάς ΠΟΣΔΕΠ, όπως και έγινε. Έτσι, η αυθόρμητη συνέγερση των συναδέλφων, κατ’ αρχήν τοπικά και στη συνέχεια κεντρικά, μπήκε στο κανάλι υφισταμένων σχημάτων και διαδικασιών, χωρίς όμως να έχει τη δύναμη να αλλάξει τη ροή του. Υποχρεώθηκε με τον τρόπο αυτό να χρησιμοποιήσει το format του παρωχημένου πανεπιστημιακού συνδικαλισμού και έχασε το momentum να δημιουργήσει κάτι πραγματικά νέο, για να καναλιζάρει τις ανανεωτικές δυνάμεις προς εντελώς νέα κατεύθυνση και να τις πολλαπλασιάσει.
Σήμερα ξέρουμε πως η ανανέωση του πανεπιστημιακού συνδικαλισμού επιχειρήθηκε μεν από νέες δυνάμεις, που συνεγέρθηκαν αυθόρμητα στους κατά τόπους συλλόγους, ανατρέποντας και την παλιά διοίκηση της ΠΟΣΔΕΠ, επιχειρήθηκε όμως σ’ ένα παρωχημένο συνδικαλιστικό πλαίσιο, που δεν ανατράπηκε, ούτε άλλαξε. Έπρεπε να το ξέρουμε πως δεν μπορείς να βάλεις νέες ιδέες σ’ ένα παλιό κουτί. Στην πραγματικότητα, επιχειρήσαμε να αναστήσουμε ένα πτώμα, αναλωθήκαμε σε μάχες χαρακωμάτων με τους εκφραστές του παρελθόντος και χάσαμε το momentum της ανανέωσης που θα μας οδηγούσε στο μέλλον.
Πώς είναι δυνατόν, συνάδελφοι, να κερδίσουμε τη μάχη της ανανέωσης όταν υποχρεωνόμαστε να δίνουμε καθημερινά τη μάχη του αυτονόητου με τις δυνάμεις του παρελθόντος για να καταδικάσουμε τις καταλήψεις, να διασφαλίσουμε την ανεμπόδιστη λειτουργία των ακαδημαϊκών οργάνων, να προασπίσουμε το άσυλο, να σταματήσουμε την φυσική καταστροφή των υποδομών μας και την κατάρρευση της ποιότητας ζωής στους πανεπιστημιακούς χώρους, τη στιγμή που όλα αυτά σε οποιοδήποτε άλλο χώρο είναι λυμένα;
Σαν να μην έφταναν αυτά, τη διετία που πέρασε δυο κρίσιμοι εξωγενείς παράγοντες μας έδωσαν ένα καίριο πλήγμα:
· Κατ’ αρχήν, ήρθαμε αντιμέτωποι με μιαν άνευ προηγουμένου δημοσιονομική κρίση, απέναντι στην οποία ακόμη και συνδικαλιστικές οργανώσεις με πολύ μεγαλύτερη απήχηση στην κοινωνία (η δική μας είχε ήδη απαξιωθεί δραματικά πριν την κρίση) αδυνατούσαν να αντιδράσουν στοιχειωδώς. Η καλύτερη ΠΟΣΔΕΠ των τελευταίων ετών προσέκρουσε στη χειρότερη δυνατή συγκυρία από τη μεταπολίτευση και μετά…
· Κατά δεύτερο λόγο, αγνοηθήκαμε επιδεικτικά από τη νέα κυβέρνηση, που κατέθεσε μια επιθετική μεταρρυθμιστική πρόταση χωρίς να νοιάζεται όχι μόνο για το αν υπάρχουν οι δυνάμεις εκείνες να την υλοποιήσουν μέσα στα πανεπιστήμια (και που αν δεν τις έβρισκε σ’ εμάς, απορούμε πού θα τις αναζητούσε), αλλά και αν η πρότασή της πήγαζε από τις προσδοκίες του πιο δυναμικού κομματιού της πανεπιστημιακής κοινότητας, που πιστεύουμε ότι εκφράζουμε και εκπροσωπούμε.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες συγκαλείται αυτή την εβδομάδα το 10ο Συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ.
Η σύγκληση του Συνεδρίου την χρονική ακριβώς στιγμή που υποτίθεται πως ολοκληρώνεται ο διάλογος του Υπουργείου Παιδείας με τους κοινωνικούς εταίρους, αποτελεί για την πανεπιστημιακή κοινότητα χρυσή ευκαιρία να δώσει αυτή διέξοδο από τη βάση της στο προκύψαν αδιέξοδο κορυφής μεταξύ Υπουργείου και Συνόδου των Πρυτάνεων. Η ευκαιρία αυτή είναι σημαντική και, πάντως, δεν θα υπάρξει άλλη στο άμεσο μέλλον. Έχει να κάνει με την εκλογή της νέας Διοικούσας Επιτροπής της ΠΟΣΔΕΠ, ενός κρίσιμου εταίρου στο διάλογο με το Υπουργείο. Η ΠΟΣΔΕΠ σίγουρα δεν έχει τη δύναμη μιας ΑΔΕΔΥ, έχει όμως jus standi απέναντι στο Υπουργείο και διακριτό ρόλο σε σχέση με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων, τον άλλο κρίσιμο κοινωνικό εταίρο. Σε μας εναπόκειται αν θα στείλουμε ικανούς και ειλικρινείς διαπραγματευτές απέναντι στο Υπουργείο ή θα του δώσουμε ένα ακόμη άλλοθι για να δικαιολογήσει τη στάση του απέναντί μας στα μάτια της κοινωνίας, όπως συνέβη με την προηγούμενη μεταρρυθμιστική απόπειρα.
Καθόσον μας αφορά, εμείς φιλοδοξούμε να εκλέξουμε ένα τουλάχιστον μέλος μας στη νέα Διοικούσα Επιτροπή της Ομοσπονδίας μας, ώστε να εκφράσουμε και σε κεντρικό επίπεδο τις απόψεις που καταστήσαμε πλειοψηφικές στον δικό μας σύλλογο.
Οι θέσεις μας για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
ΑπάντησηΔιαγραφήΣήμερα αντιμετωπίζουμε μια μεγάλη πρόκληση. Όλοι συμφωνούμε για την αναγκαιότητα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Εμείς, για λόγους αρχής, είμαστε υπέρ του διαλόγου με το Υπουργείο Παιδείας, διότι δε νοείται οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι να μην συνομιλούν μαζί του για θέματα της αρμοδιότητάς του. Καθόσον μας αφορά, οι θέσεις μας πάνω στις προτεινόμενες αλλαγές είναι οι εξής:
1. Είμαστε σκεπτικοί με το νέο τρόπο εισόδου στα πανεπιστήμια. Οι Πανελλήνιες πρέπει να συνεχίσουν να είναι ο τρόπος εισαγωγής τουλάχιστον σε σχολές υψηλής ζήτησης. Οι Σχολές να έχουν λόγο στη σύνταξη των θεμάτων. Είμαστε ανοικτοί σε θέματα πολυτυπίας ως προς τις εισαγωγικές εξετάσεις, ώστε οι διάφορες Σχολές να ακολουθούν τις διεθνείς πρακτικές στο χώρο τους. Παράλληλα, ανοίγουμε το ζήτημα του αδιάβλητου και της αντικειμενικότητας στις εξετάσεις εντός των πανεπιστημίων. Μόνο αν υπάρξει θεσμική και ουσιαστική κατοχύρωση αυτών, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε την ελεύθερη είσοδο στις σχολές, με επιλογή μετά την ολοκλήρωση του πρώτου έτους. Επί του παρόντος, τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να δεχθούν τους πάντες ως φοιτητές και η επιλογή να γίνεται μετά ένα έτος. Το σύστημα αυτό άλλωστε θα έχει μεγάλο κόστος και για την ελληνική οικογένεια.
2. Είμαστε εξαιρετικά προβληματισμένοι με τα όσα ακούγονται για τους νέους φορείς διοίκησης των πανεπιστημίων. Θεωρούμε ότι στο μεταβατικό στάδιο θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην αντίληψη περί δημοκρατίας στη διοίκηση όπως αυτή διαμορφώθηκε από τη μεταπολίτευση και μετά. Θέλουμε ένα πραγματικά δημόσιο πανεπιστήμιο και όχι ένα πανεπιστήμιο πολλών «ιδιωτικών» συμφερόντων που τελικά αντί για το αυτοδιοίκητο οδηγεί σε αδιοίκητο πανεπιστήμιο. Στην παρούσα φάση, η δημοκρατική νομιμοποίηση με παράλληλη θεσμική κατοχύρωση της διαφάνειας, των προϋπολογισμών και του ακαδημαϊκού στρατηγικού σχεδιασμού αποτελούν θετικότατο και εφικτό βήμα.
3. Σε ό,τι αφορά τη σχέση των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις είμαστε θετικοί. Η σχέση αυτή πρέπει να δομηθεί προσεκτικά για να μην επιτραπούν αντιακαδημαϊκές παρεκκλίσεις. Η δαιμονοποίηση της επιχειρηματικότητας είναι απαράδεκτη και είναι σε βάρος της Ελληνικής κοινωνίας και των φοιτητών μας και δυσχεραίνει την έξοδο από την κρίση.
4. Η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση δεν είναι ζήτημα που πρέπει να ορίσει μόνο του το ελληνικό πανεπιστήμιο. Έχει αντιμετωπιστεί σε όλες τις χώρες. Επιβάλλεται να μελετηθούν προσεκτικά οι διεθνείς πρακτικές.
5. Είναι πολύ βασικό για μας να μελετούμε, να συμμετέχουμε και να εφαρμόζουμε, με όσες διαφοροποιήσεις είναι χρήσιμες, τις πρακτικές του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης. Π.χ. το Φινλανδικό, Δανέζικο, κτλ. μοντέλο έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχημένο την τελευταία εικοσαετία.
6. Η αξιολόγηση, για τον εντοπισμό δυσλειτουργιών ή την ανάδειξη των επιτευγμάτων, με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα είναι η δράση άμεσης προτεραιότητας για την αναβάθμιση των πανεπιστημίων.
7. Σχετικά με τα μισθολογικά θέματα υποστηρίζουμε την δίκαιη και αξιοκρατική διαβάθμιση αμοιβών σε ένα ενιαίο μισθολόγιο δημοσίου, με πλήρη διαφάνεια.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ απθ